ΥΠΕΡΤΑΣΗ-ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ.

Η καρδιά λειτουργεί σαν μια αντλία παίρνοντας οξυγονωμένο αίμα από τους πνεύμονες και εξωθώντας το προς την αορτή για να κυκλοφορήσει σε όλο το σώμα. Το αίμα εξωθείται στην αορτή με σημαντική πίεση, 100-140 mmHg, όση δηλαδή είναι η συστολική πίεση της αριστερής κοιλίας και της αορτής. Η πίεση του αίματος κατά την μεταφορά του διακρίνεται σε συστολική και διαστολική. Η συστολική πίεση, όπως προαναφέρθηκε είναι η μεταφορά του αίματος στην αορτή ενώ ως διαστολική πίεση καλείται η αντίσταση του αίματος προς τα αγγεία κατά την διαστολή του αίματος και πρίν την έναρξη νέας συστολής. Η αρτηριακή πίεση του αίματος, μετράται σε στήλες υδραργύρου (mmHg).

Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο ανθρώπινος οργανισμός έχει 2 ειδών μυικές ίνες, οι οποίες είναι οι λείες μυικες ινές και οι γραμμωτές μυικές ίνες. Οι λείες μυικές ίνες, συναντώνται σε όσους μύες δεν χρησιμοποιούνται άμμεσα απο εμάς όπως για παράδειγμα οι μύες των σπλάχνων ενώ οι γραμμωτές μυικές ίνες συναντώνται σε όσα μέρη τα χρησιμοποιούμε με την θέληση μας όπως για παράδειγμα ο δικέφαλος μύς. Το παράδοξο γεγονός,είναι ότι αν και δεν χρησιμοποιούμε άμμεσα την καρδιά, ο μυς της καρδιάς(μυοκάρδιο) αναγνωρίζεται ως γραμμικός μύς.

Η υπέρταση της αρτηριακής πίεσης, θεωρείται η ύπαρξη αυξημένων τιμών της συστολικής πίεσης ή/και της διαστολικής πίεσης. Οι φυσιολογικές τιμές είναι για την συστολική αρτηριακή πίεση 120mmHg και για την διαστολική αρτηριακή πίεση 80mmHg. Κάτωθι, παρουσιάζεται ειδικός πίνακας με όλες τις πιθανές τιμές της αρτηριακής πίεσης και της σημασίας τους.

ΣΥΣΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗ
Φυσιολογική < 120 < 80
Προϋπέρταση 120 έως 139 ή/και 80 - 89
Υπέρταση σταδίου 1 140 έως 159 ή/και 90 - 99
Υπέρταση σταδίου 2 > 160 ή /και > 100

Παρακάτω, παρουσιάζονται διάφορα νοσήματα τα οποία ενοχοποιούνται για την ύπαρξη αυξημένης αρτηριακής πίεσης. Επίσης, αν συνυπάρχουν τα κάτωθι διάφορα νοσήματα, τότε ο κίνδυνος εμφράγματος του μυοκαρδίου είναι αυξημένος.

• Υπερχοληστεριναιμία (αυξημένη χοληστερίνη).
• Κάπνισμα.
• Σακχαρώδης διαβήτης.
• Παχυσαρκία.
• Έλλειψη σωματικής άσκησης.
• Ηλικία (>55 ετών για τους άντρες και >65 ετών για τις γυναίκες).
• Οικογενειακό ιστορικό με στεφανιαία νόσο.

Η αυξημένη αρτηριακή πίεση, επιδρά αρνητικά στην καρδιά, στο άνω μέρος του ανθρώπινου σώματος(εγκέφαλος-μάτια), στα νεφρά και στα αγγεία.
Η αυξημένη αρτηριακή πίεση, επιδρά δυσμενώς στην καρδιά λόγω του ότι δυσχεραίνεται η ροή του αίματος και οι αντιστάσεις έχουν αυξηθεί με αποτέλεσμα η ροή να ασκεί και να τις ασκείται περισσότερη πίεση πέραν του σύνηθες ποσού με απώτερο αποτέλεσμα την εμφάνιση αδυναμίας οξυγονώνησης της καρδιάς και ως τελικό στάδιο το έμφραγμα.
Η αυξημένη αρτηριακή πίεση, επιδρά δυσμενώς στον εγκέφαλο διότι η αυξημένη πίεση η οποία ασκείται στην διαδικασία της συστολής και της διαστολής της μεταφοράς του αίματος ενδεχομένως θα βλάψει κάποιο αιμοφόρο αγγείο με αποτέλεσμα την εμφάνιση ισχαιμικού επεισοδίου-εγκεφαλικό.
Κατά την επεξήγηση του εγκεφαλικού επεισοδίου λόγω της αυξημένης αρτηριακής πίεσης, ακολουθείται ακριβώς το ίδιο μονοπάτι προς την δυσμενή επίπτωση στα μάτια, όπου και εκεί πλήττονται τα αιμοφόρα αγγεία και έπειτα μιας ρήξεως ενδεχομένως ακολουθεί η τύφλωση.
Επίσης, τα νεφρά, πλήττονται δυσμενώς σε βάθος χρόνου, λόγω του ότι σε μεγάλο χρονικό διάστημα ύπαρξης αυξημένης αρτηριακής πίεσης, φράττονται οι αρτηρίες και αυξανονται οι στενώσεις των αγγείων με αποτέλεσμα το φιλτράρισμα ολοένα και λιγότερης ποσότητας αίματος.
Τέλος, τα αγγεία επηρεάζονται λόγω της στένωσης τους και της ανάγκης ροής του αίματος. Η αυξημένη στένωση των αγγείων, δεν προσφέρει εύκολη διέλευση του αίματος με αποτέλεσμα την μικρότερη πέραν του φυσιολογικού ποσότητα και με την πάροδο του χρόνου την πλήρη στένωση και θρόμβωση των αγγείων.

Η συμβολή της διατροφής στην αντιμετώπιση και στην πρόληψη της αυξημένης αρτηριακής πίεσης έναντι της προάσπισης υγείας του ανθρώπου, είναι σημαντική και επιτακτική. Η ποικιλομορφία στο διαιτολόγιο με γνώμονα την μεσογειακή διατροφή ή πιο συγκεκριμένα την δίαιτα DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension), θα αποφέρει τεράστια οφέλη στον ανθρώπινο οργανισμό προς την ποιότητα ζωής του.

Η δίαιτα DASH, παρουσιάζεται κάτωθι εκφρασμένη σε ισοδύναμα, ανάλογα με τις ενεργειακές ανάγκες του ασθενούς.
ΤΡΟΦΙΜΑ ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ ΣΕ ΔΙΑΤΡΟΦΗ 2000 ΘΕΡΜΙΔΩΝ
ΑΜΥΛΟΥΧΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ 7-8
ΦΡΟΥΤΑ 4-5
ΛΑΧΑΝΙΚΑ 4-5
ΚΡΕΑΤΙΚΑ 2-3
ΛΙΠΑΡΑ ΧΑΜΗΛΆ ~2% 2-3
ΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ-ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΕΛΑΙΩΝ 4-5 ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΩΣ

Επίσης, λόγω αυξημένης συσχέτισης του αλατιού με την εμφάνιση αυξημένης αρτηριακής πίεσης του αίματος, θα πρέπει να περιοριστεί η κατανάλωση αλατιού στα 5γρ-6γρ ημερησίως, σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Με τιμή.
Κριαράς Νικόλαος.
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος.

Βιβλιογραφία:
• The National Heart, Lung, and Blood Institute (one of the National Institutes of Health, of the US Department of Health and Human Services)
• The American Heart Association
• The 2005 Dietary Guidelines for Americans
• US guidelines for treatment of high blood pressure