Σάββατο 21 Αυγούστου 2010

η ΔΙΑΤΡΟΦΗ και η . . . "διατροφή" . . . στη ΖΩΗ μας. . .

Στο παρών άρθρο, θα αναλυθούν 3 ιδιαίτερες "δίαιτες", οι οποίες καλώς ή κακώς χαίρουν ιδιαίτερης εκτίμησης απο ορισμένους επιστήμονες-εκπροσώπους της επιστήμης της διατροφής-υγείας και θα παρουσιασθούν εκτενώς τα αποτελέσματα τους, ακολουθώντας τον δρόμο της ανεξάρτητης και μη υποστηριζόμενης φωνής.
Οι 3 "δίαιτες", οι οποίες θα μας απασχολήσουν, είναι: -δίαιτα Άτκινς -μακροβιότική δίαιτα και δίαιτα south beach.


Εν έτη 1972, ο Dr Atkins συντάσσει μια ειδική διατροφή η οποία έχει προέλθει απο μελέτες και έρευνες του . . .ίδιου και της επιστημονικής του ομάδα. Την αποκάλεσε ως η "νέα επαναστατική δίαιτα".
Όντως, είναι επαναστατική...όμως τι οφέλη προσφέρει; τι συμφέροντα εξυπηρετεί και ποιον βλάπτει;
Η δίαιτα Ατκινς, περιλαμβάνει την διατροφη σε κατανάλωση προϊόντων με μειωμένα ποσα ύδατανθρακων έως μηδαμινά. Στην ουσία, ένα ημερήσιο διατροφικό πρόγραμμα ακολοθουμενο της συγκεκριμένης διατροφής, περιλαμβάνει : 20γρ ύδατανθρακων (5% ενώ to φυσιολογικό είναι 50%-55%), 170γρ πρωτεϊνών (27% ενώ to φυσιολογικό είναι 15%) και λίπος 68% (φυσιολογικό 20%-25%). Όμως, για να στηριχθεί η συγκεκριμένη διατροφή και να μην παρεκκλίνει του προγράμματος του ο ασθενής, του προσφέρονται επί πληρωμή τα ειδικά προϊόντα τα οποία έχουν παραχθεί από την εταιρεία. 
Μια μικρή αναφορά, ως προς την χημική υπόσταση της δίαιτας κρίνεται αναγκαία. Η συγκεκριμένη δίαιτα, έχει ως σκοπό να παρέμβει στον μηχανισμό, ο οποίος μεταβολιζει τα θρεπτικά συστατικά και τα κατανέμει ορθώς στον ανθρώπινο οργανισμό καλύπτωντας τις ημερήσιες ανάγκες του.
Ο μηχανισμός ονομάζεται "κύκλος krebs" και θεωρείται ο πιο σημαντικός μηχανισμός. Η συγκεκριμένη δίαιτα, η οποία στερεί τους ύδατανθρακες, παρεμβαίνει στον κύκλο μιας και ως η πρώτη καυσίμη ύλη είναι οι ύδατανθρακες κατά την δίαιτα Άτκινς χρησιμοποιούνται τα λίπη.
To αποτέλεσμα το οποίο διαφημίζεται είναι to χαμηλό ποσοστό λίπους και η διατήρηση της μυϊκής μάζας.
Όμως, αν σταθούμε στην βιολογική ακολουθία, η σειρά των καύσιμων υλών είναι η εξής: 1.ύδατανθρακες 2.ελεύθερα αμινοξεα 3.ελεύθερα λιπαρά οξέα 4.δοκιμές πρωτεΐνες.
Είναι πασιφανές, ότι αν στερήσουμε απο τον οργανισμό τους ύδατανθρακες, το επόμενο καύσιμο υλικό είναι τα αμίνοξεα τα οποία λειτουργούν προς την διατήρηση σε υγιή επίπεδα της μυϊκής μάζας έτσι ώστε αν μεταβολιζονται πρώτα και εντόνως τότε δυσχεραίνεται η διατήρηση της μυϊκής μάζας. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί, ότι η περίσσεια πρωτεϊνών, δεν αποδίδει οφέλη, διότι δεν μπορεί να μεταβολισθει προς πλήρη αξιοποίηση αλλά καταλήγει είτε σε μορφή λίπους είτε στη διαδικασία της αφόδευσης. Τέλος, δεν είναι τυχαίο ότι ονομάζεται κετογονικη δίαιτα, μιας και οι κετονες σε υψηλά ποσοστα εμφανίζουν-προκαλούν ανωμαλίες διότι είναι τοξικές.
Όμως, όταν αποκλείουμε απο το διαιτολόγιο μας τους ύδατανθρακες, πέραν του προαναφερθέντος ζημιογόνου αποτελέσματος της μη προστασίας της μυϊκής μάζας, εμφανίζουν διάφορες άλλες ανωμαλίες. Ορισμένες εξ'αυτών, είναι ότι επηρεάζεται το κεντρικό νευρικό σύστημα, διότι η γλυκόζη αποτελεί την κύρια πηγή ενέργειας και ρυθμίζει την παραγωγή σεροτονίνης, η οποία βελτιώνει την ψυχική διάθεση και ρυθμίζει την όρεξη.
Επίσης, μειωμένα ποσα ύδατανθρακων, εμφανίζουν περιόδους δυσκοιλιότητας λόγω toυ χαμηλού ποσοστού φυτικών ινών. Τέλος, οι βασικές διεργασίες, οι οποίες θεωρούνται ζωτικής σημασίας, αποκλείονται ή εμφανίζουν καθυστέρηση. Πιο συγκεκριμένα, η εργασία των νεφρώνων, του εγκεφάλου, των νεφρώνων, του συκωτιού, της μυϊκής ανάπτυξης, της μυϊκής ηλεκτρόδιεγερσης και φυσικά της καρδιάς, στις ανωτέρω εργασίες απαιτείται να αξιοποιηθεί το γλυκόγονο άμεσα πράγμα τo οποίο σημαίνει ότι στη δίαιτα Άτκινς εμφανίζεται καθυστέρηση η οποία μπορεί να κριθεί σημαντικα επιβλαβής.
Στο ερώτημα ποιον εξυπηρετεί, σαφώς και η απάντηση είναι την εταιρεία και τους προμηθευτές της, μιας και προωθεί τεχνοτροπως τα ειδικά σκευάσματα της. Όσο για το αν εξυπηρετεί τον άνθρωπο, η απάντηση είναι ότι απλά εμφανίζει μια στιγμιαία μείωση σωματικού βάρους λόγω αυξημένης απώλειας νερού αλλά εμφαν^3;ζει έντονη κούραση, αδιαθεσία, έναρξη φλεγμονών, αύξηση ουρικού οξεος, κοιλιακους πόνους, έντονη νευρικότητα, μετεωρισμό και σε κοινωνικό επίπεδο μειωμένη κοινωνικότητα. 
To συμπέρασμα to οποίο εξάγεται, είναι η πλήρης αποφυγή τέτοιων ειδών στερητικών διατροφικών επιλογών αλλά η εναρμόνιση στα υγιή διατροφικά πλαίσια τα οποία μπορεί να θέσει ο εκάστοτε διαιτολόγος-διατροφολόγος υπό την σκιά της εξατομίκευσης του κάθε προγράμματος ανάλογα με τις ανάγκες και επιθυμίες του ασθενούς.

Η μακροβιότική δίαιτα, συναντάται στη Κίνα, από όπου έχει έλθει.Η βάση της, είναι να διαχωρίσει ορισμένα τρόφιμα-ομάδες τροφίμων, ανάλογα με την εποχή,είτε χειμώνα είτε καλοκαίρι. Επικεντρώνεται στην ποικιλομορφία του πιάτου, με γνώμωνα την εποχή που την χρησιμοποιεί ο ασθενής, έτσι ώστε να επιτευχθεί ένα πλήρες ορθό ισοζύγιο υγείας έξω/έσω-τερικά. Η εποχή, του χειμώνα, περιλαμβάνει ορισμένες τροφές εν ονόματι "γίν" και οι τροφές του καλοκαιριού ονομάζονται "γιανγκ"
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να επιλέγονται αποκλειστικά και σε μεγάλο ποσοστό τροφές γιν ή γιανγκ. Αντιθέτως, πρέπει να αποφεύγονται οι τροφές των δύο άκρων –δηλαδή όσες είναι εξαιρετικά γιν ή πολύ γιανγκ.
 • Στις γιν τροφές ανήκουν :οι πατάτες, τα καρότα και τα παντζάρια. • Στις γιανγκ τροφές ανήκουν: τα φρούτα και τα λαχανικά. Υπερβολικά γιανγκ θεωρούνται το αλάτι και τα αυγά. • Στις τροφές που εξισορροπούν τη γιν και τη γιανγκ ενέργεια ανήκουν τα δημητριακά, ιδιαίτερα το ρύζι. καρότα και τα παντζάρια. Στα άκρα του γιν τα οποία πρέπει να αποφεύγονται, είναι τα εξής τρόφιμα : η ζάχαρη και το αλκοόλ. Ακολουθούν το μέλι, το γάλα και οι ξηροί καρποί. 
 Από της ανωτέρω αναφορές, το συμπέρασμα το οποίο εξάγεται είναι ότι αν στηριχθούμε σε μια διατροφή, η οποία διαχωρίζει τις διατροφικές επιλογές μας ανάλογα με την εποχή...τότε βρισκόμαστε "ante portas" στην βέβαιη παράκρουση...
Τα θετικά σημεία, τα οποία ενδεχομένως να επιβραβεύθουν αλλά όχι η διατροφή στο σύνολο της, είναι ότι περιλαμβάνει στην βάση της, τα σιτηρά και επιτρέπει τον συνδυασμό διαφόρων ομάδων τροφίμων. Όμως, δεν περιλαμβάνει ειδικές αναλύσεις και εξατομίκευση προς τον κάθε διαιτώμενο, με σκοπό να αποτελεί απλά έναν οδηγό διαβάθμισης των υγιεινών-λιγότερων υγιεινών και ανθυγιεινών τροφίμων.
Η πρόταση, είναι η ακολουθία του μεσογειακού μοντέλου διατροφής, το οποίο επιτρέπει την κατανάλωση ορισμένων τροφίμων, τα οποία αποκλείονται αναιτίως από την μακροβιότική διατροφη και με την σύσταση των ποσοτήτων των τροφίμων ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ενδιαφερόμενου.

Δίαιτα south beach.

Ακόμη μια διαιτολογική πατέντα, η οποία εξυπηρετεί ορισμένους επιτήδειους, οι οποίοι δυστυχώς καλούνται ως επιστήμονες της διατροφής.
Πιο συγκεκριμένα, η παρούσα διατροφή δεν απέχει πολύ από την βασική ιδέα της δίαιτας Άτκινς. Τα βασικα μειονεκτήματα, των κετογονικών διατροφικών επιλογών, αναφέρθηκαν εκτενώς στην προαναφερθέντα ανάλυση της δίαιτας Άτκινς. Όμως, η δίαιτα "South Beach" προχωράει ένα βήμα πιο πέρα από τις παράλογες διατροφικές επιλογές. To βήμα εκείνο, περιλαμβάνει την ελεύθερη επιλογή σε ποσό κορεσμένων λιπαρών. Δηλαδή, ο ασθενής-πελάτης(δυστυχία να χρησιμοποιείται ο παρών ορισμός), για να ελαττώσει to σωματικό βάρος του, του προτείνεται όχι μόνο να αποκλείσει τους ύδατανθρακες από το ημερήσιο διαιτολόγιο του, κίνηση καταστροφική,αλλά του συστήνεται..."επιστημονικώς", να καταναλώνει εν αφθονία τρόφιμα τα οποία επιφέρουν αρνητικές συνέπειες στον οργανισμό. Παραδείγματος χάριν, προτείνετε η κατανάλωση μπέικον-βουτήρου-σάλτσας,τροφές οι οποίες πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο, διότι η πλεονάζων κατανάλωση τους, έχει ενοχοποιηθεί για καρδιακές παθήσεις, αρτηρίοσκληρυνση,μειωμένη νοητική και σωματική ανάπτυξη, εμφάνιση λοιμώξεων, αύξηση στα επίπεδα των τριγλυκεριδίων-της "κακής"(LDΗ) χοληστερόλης-της αρτηριακής πίεσης του αίματος-του ουρικού οξέος και στην εμφάνιση του μεταβολικού συνδρόμου. Τέλος, αξίζει να επισημανθεί, ότι τέτοιου είδους διατροφές δεν προτείνονται επ'άπειρον, οπότε στην διακοπή τους, η ένταξη του ασθενούς σε διαφορετικό και πιο ισορροπημένο διαιτολόγιο, θα εμφανίσει πληθώρα δυσλειτουργιών. Ορισμένες, εξ'αυτών είναι η έντονη ζαλάδα, οι λιποθύμικες τάσεις, οι έντονοι κοιλιακοί πόνοι, η εμφάνιση της πείνας για γλυκό σε άτακτα χρονικά διαστήματα (έχει επηρεασθεί εντόνως η φυσιολογική πορεία της γλυκόζης-ινσουλίνης), συχνές κραμπες-μουδιασματα και η δυσκολία απορρόφησης των απαραίτητων θρεπτικών στοιχείων λόγω των συχνών και έντονων αφοδεύσεων.

Μιας και αναλύθηκαν ενδελεχώς οι ανωτέρω 3 "διατροφικές επιλογές", οι οποίες συστήνονται απο "επιστήμονες", οι οποίοι γνώμωνα έχουν την αύξηση κέρδους είτε μέσω της πώλησης των ειδικών-έξτρα σκευασμάτων, είτε μέσω της πώλησης των θαυματουργων διατροφικών πακέτων τους, τo αποτέλεσμα είναι ίδιο, τo επερχόμενο στάδιο μαρασμού της ανθρώπινης υγείας και υποβάθμισης της ποιότητας ζωής του ασθενούς κατά τη διάρκεια αλλά και στο πέρας αυτών.
To θέμα, δεν είναι να ακολουθείται μια ειδική διατροφή ή μια διατροφή με στόχο ένα προκαθορισμένο διάστημα για ελάττωση του σωματικού βάρους αλλά η ένταξη στην υγιεινή νοοτροπία, στην αντίληψη ποιες τροφές να καταναλώνονται με μετρό-προσοχή και εν αφθονία,και ποιες τροφές επηρεάζουν και τι προσφέρουν. Η ουσιώδης βοήθεια ενός διαιτολόγου - διατροφολόγου, δεν βρίσκεται στην μείωση του σωματικού βάρους αλλά στην αλλαγή αντίληψης, ψυχολογίας και νοοτροπίας τoυ ασθενούς έναντι των τροφών και της κατανάλωσης τους. Αν για παράδειγμα, ο ασθενής "χάσει" 5κιλά σε ένα μήνα ή σε έναμισή δεν έχει σημασία, όσο το να έχει μάθει το τι κέρδισε, το πώς το κατάφερε και τι να προσέξει ώστε να διατηρήσει το επιθυμητό βάρος του. Κλείνοντας, να υπενθυμίσω ότι η διατροφή και η χρησιμοποίηση της, είναι θέμα παιδείας και ψυχολογίας και όχι θέμα συγκεκριμένου "καλουπιού" και άβουλης ακολουθίας διατροφικών συστάσεων.

Με τιμή.
Κριαράς Νικόλαος.
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος.