Παρασκευή 9 Απριλίου 2010

ΛΙΠΩΔΗΣ ΔΙΗΘΗΣΗ ΗΠΑΤΟΣ - ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ.

Το ήπαρ είναι ένα όργανο ζωτικής σημασίας για τον οργανισμό. Έχει σημαντικό μέγεθος (το βάρος του είναι περίπου 1.500gr), βρίσκεται στο δεξιό πάνω μέρος της κοιλίας και καλύπτεται από τις κατώτερες πλευρές που το προφυλάσσουν από τραυματισμούς. Οι λειτουργίες του ήπατος είναι πολλαπλές και σύνθετες.

Οι λειτουργίες του ήπατος είναι:
1. Η ρύθμιση της γλυκόζης του αίματος. Αποθηκεύει την επιπλέον γλυκόζη και την απελευθερώνει όταν πέφτουν τα επίπεδά της.
2. Ο μεταβολισμός του λίπους. Αποθηκεύει και διαλύει τα λίπη.
3. Ο μεταβολισμός των πρωτεϊνών. Διαλύει τα αμινοξέα.
4. Αποθήκευση βιταμινών Α, D και Β.
5. Αποθήκευση μεταλλικών στοιχείων, όπως ο χαλκός και ο σίδηρος.
6. Αποτοξίνωση. Απομακρύνει τις τοξίνες από το αίμα.
7. Παραγωγή χολής. Παράγει χολή, η οποία χρησιμοποιείται για την πέψη των λιπών.
8. Επεξεργασία ορμονών. Διαλύει τις ορμόνες.

Η πιο γρήγορη μέθοδος, ώστε να αποδειχθεί ενδεχόμενες μεταβολές ή δυσλειτουργίες στο ήπαρ, είναι με την μέθοδο ανοχή στην γαλακτόζη. Η μέθοδος αυτή βασίζεται στο γεγονός ότι το ήπαρ υπό φυσιολογική λειτουργία μετατρέπει τη γαλακτόζη σε γλυκόζη που αποτελεί και το σπουδαιότερο σάκχαρο του οργανισμού. Στα άτομα λοιπόν που παρουσιάζουν κάποια μορφή ηπατοπάθειας η λειτουργία αυτή καθίσταται πλημμελής. Έτσι με τη χορήγηση γαλακτόζης σ΄ ένα άτομο θα πρέπει να παρουσιάσει για κάποιο χρονικό διάστημα μη φυσιολογικά επίπεδα αυτής στο αίμα, καθώς επίσης και στην απέκκριση των ούρων του.

Η λιπώδης διήθηση, στην ουσία είναι η αυξημένη συσώρευση λίπους στο ήπαρ.

Η λιπώδης διήθηση, θεωρείται νόσος, η οποία επιβαρύνεται ακόμη πιο πολύ με τον σύγχρονο τρόπο ζωής κατά τον οποίο υπερκαταναλώνονται ποσότητες τροφίμων με ταυτόχρονη μείωση της συχνότητας άσκησης. Η συνηθέστερη μορφή της είναι η απλή λίπωση ή στεάτωση. Πιο σοβαρή μορφή είναι η στεατοηπατίτιδα, κατά την οποία στο ήπαρ εκτός από λίπος υπάρχει και φλεγμονή. Στο 20% των ασθενών με στεατοηπατίτιδα αναπτύσσεται συνήθως και κίρρωση ύστερα από 15-20 χρόνια.
Η γενετική προδιάθεση φαίνεται ότι παίζει κυρίαρχο ρόλο στην εκδήλωση της πάθησης, ωστόσο ευθύνονται επίσης:
• Το μεταβολικό σύνδρομο (συνύπαρξη παχυσαρκίας, υπέρτασης, διαβήτη, υπερλιπιδαιμίας).
• Διατροφικές διαταραχές.
• Ταχεία απώλεια βάρους.
• Διάφορες περιβαλλοντικές τοξίνες.
• Συγκεκριμένα φάρμακα όπως η αμιοδαρόνη (αντι-αρρυθμικό), η κορτιζόνη, τα οιστρογόνα κ.ά.
• Σπάνιες κληρονομικές μεταβολικές διαταραχές.


Αξίζει να σημειωθεί, ότι μία έγκυρη διάγνωση μέσω των αιματολογικών εξετάσεων με έλεγχο στις τιμές των λιπιδίων και των τρανσαμινάσεων θα δείξει αν το ήπαρ νοσεί λόγω αυξημένης περιεκτικότητας λίπους και κατά την συνέχεια στην δοκιμασία της γαλακτόζης, εάν κρίνεται απαραίτητο. Τέλος, η τελική διάγνωση ενός υπερηχογραφήματος ενδεχομένως να επιφέρει μία πιο εξακριβωμένη και με μεγαλύτερο ποσοστό προσέγγισης διάγνωση.
Η θεραπεία της λιπώδους διήθησης, βασίζεται στην φαρμακευτική και ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΙΚΗ σκοπιά.

Στην φαρμακευτική σκοπιά, βρίσκονται τα φάρμακα στατίνες, ορλιστάτη, αντιοξειδωτικά (βιταμίνη Ε),ουρσο-δε-οξυχολικό οξύ και αντιδιαβητικά. Στην ουσία, φάρμακα που εμποδίζουν την απορρόφηση λιπαρών ουσιών από το έντερο. Η δράση, των στατινών είναι να εμποδίσουν την εντερική απορρόφηση των τριγλυκεριδίων (Tg) απο την τροφή. Σε μελέτη με βάση την χορήγηση του ουρσο-δε-οξυχολικού οξέος, απεδείχθησαν σημαντικά οφέλη καλυτέρευσης, όμως περίπου ίδια σημαντικά οφέλη απεδείχθησαν και στην ομάδα της οποίας είχε δοθεί placebo. Η βιταμίνη Ε, έδωσε σημαντικά αποτελέσματα προς την υγεία του ασθενούς και στην ποιότητα αντιμετώπισης της νόσου. Τέλος, τα αντιδιαβητικά φάρμακα δρούν μειώνοντας την ηπατική παραγωγή γλυκόζης και εκτρέποντας το μεταβολισμό των λιπαρών οξέων από τη σύνθεση τριγλυκεριδίων στη β-οξείδωσή τους στα μιτοχόνδρια. Επίσης, μειώνει την υπερινσουλιναιμία και βελτιώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη χωρίς τον κίνδυνο της υπογλυκαιμίας.

Στη ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΙΚΗ σκοπιά, βρίσκεται η μείωση του σωματικού βάρους και ταυτόχρονα αλλαγή της παιδείας του νοσούντος προς την αποφυγή συγκεκριμένων τροφών και την επιλογή ενός υγιεινού τρόπου ζωής-διατροφής.
Η μείωση του σωματικού βάρους, τουλάχιστον κατά 10%, επιφέρει σημαντικά οφέλη προς την ‘’ανακούφιση’’ του ήπατος. (μελέτη: 39 παχύσαρκων ασθενών, ερευνητές Palmer και Schaffner).

Ένα διαιτολόγιο, το οποίο θα συντάξει ο εκάστοτε ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ, θα περιλαμβάνει τρόφιμα και σύσταση ποσότητας τους, ορισμένα με βάση τις γενικές οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, απο την στιγμή που ο μόνος ‘’εχθρός’’, είναι η λιπώδης διήθηση πέραν άλλων διαφόρων νοσημάτων. Επίσης,η συχνότητα κατανάλωσης τροφίμων, προτείνεται να οριστεί με βάση την Μεσογειακή Διατροφή και να συνδυαστεί με τακτικά χρονικά διαστήματα φυσικής δραστηριότητας. Πέραν, του άνωθεν γενικού πλάνου, το οποίο ειδικώς θα συνταχθεί μόνο απο τον ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟ-ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟ σας, θα τονιστεί παρακάτω ορισμένες τροφές, οι οποίες ενδέχεται να αποδίδουν καλύτερα έναντι της θεραπείας της νόσου της λιπώδους διήθησης.

Η αγκινάρα, έχει ιδιότητες κατά της πέτρας των νεφρών, κατά του ίκτερου και είναι επίσης καρδιοτονωτική και καθαριστική του αίματος.
Η χορήγηση κουρκουμίνης (συστατικό του μπαχαρικού) σε ποντίκια, μείωσε τους τύπους φλεγμονής που μπορούν να προκαλέσουν βλάβη των ηπατικών κυττάρων και ουλές στο ήπαρ.
Το γιαούρτι έχει αποδειχθεί μετά από πειράματα σε ζώα ότι έχει αντιβακτηριακή δράση και μπορεί να ελαχιστοποιήσει τις πιθανότητες που έχει ένα άτομο να αναπτύξει λιπώδη διήθηση του ήπατος.


Με τιμή.
Κριαράς Νικόλαος.
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος.

Βιβλιογραφία:
• Willett, WC. (1994).: Diet and health: what should we eat? Science 1994:,264,532–537.
• Willett, W.C, Sacks, F., Trichopoulou A, Drescher G, Ferro-Luzzi A,Helsing E et al (1995).: Mediterranean diet pyramid: a cultural model for health eating. Am J Clin Nutr, 61,1402s–1406.
• World Health Organisation(1990).: Diet, nutrition and the prevention of chronic diseases. Technical report series 797, WHO,Geneva.
• World Health Organisation.Preparation and use of food-based dietary guidelines(1998).: WHO technical report series 880, WHO, Geneva.
• Ludwig J, Viggiano RT, McGill DB et al. Nonalcoholic steatohepatitis. Mayo clinic experiences with a hitherto unnamed disease. Mayo Clin Proc 1980; 55:434–438.
• Executive summary of the Third Report of The National Cholesterol Education Program (NCEP). Expert panel on detection, evaluation, and treatment of high blood cholesterol in adults (adult treatment panel III). J Am Med Assoc 2001; 285:2486–2497.
• Palmer M, Schaffner F. Effect of weight reduction on hepatic abnormalities in overweight patients. Gastroenterology 1990; 99:1408–1411 .
• Ueno T, Sugawara H, Sujaku K, et al. Therapeutic effects of restricted diet and exercise in obese patients with fatty liver. J Hepatol 1997; 27:103–107.
• Franzese A, Vajro P, Argenziano A, et al. Liver involvement in obese children. Ultrasonography and liver enzyme levels at diagnosis and during follow-up in an Italian population. Dig Dis Sci 1997; 42:1428–1432.
• Harrison SA, Fincke C, Helinski D, et al. A pilot study of orlistat treatment in obese, non-alcoholic steatohepatitis patients. Aliment Pharmacol Ther 2004; 20:623–628.
• Sabuncu T, Nazligul Y, Karaoglanoglu M, et al. The effects of sibutramine and orlistat on the ultrasonographic findings, insulin resistance and liver enzyme levels in obese patients with non-alcoholic steatohepatitis. Rom J Gastroenterol 2003; 12 :189–192.
• Kral JG, Thung SN, Biron S, et al. Effects of surgical treatment of the metabolic syndrome on liver fibrosis and cirrhosis. Surgery 2004; 135:48–58.
• Castillo J, Fabrega E, Escalante CF, et al. Liver transplantation in a case of steatohepatitis and subacute hepatic failure after biliopancreatic diversion for morbid obesity. Obes Surg 2001; 11 :640–642.
• Walsh, K., Alexander, G(2000).: Alcoholic liver disease .Postgrad Med J,76,280-6.