Παρασκευή 23 Απριλίου 2010

Νευρική Ανορεξία.

Η νευρική ανορεξία είναι μια διαταραχή με ιδιαίτερη άνθηση την τελευταία εικοσιπενταετία. Χαρακτηρίζεται από την τάση του ανορεξικού ατόμου για την διατήρηση ενός πολύ χαμηλού βάρους, την άρνησή του να προσλάβει τροφή ακόμη κι όταν είναι κάτισχνο και την αίσθηση πως είναι παχύσαρκο ακόμα κι όταν το βάρος του φτάνει στο μισό του ιδανικού του βάρους, σύμφωνα με την ηλικία, το φύλο και το ύψος του.

Η νευρική ανορεξία δεν έχει σχέση με την αίσθηση ανορεξίας που βιώνει κάποιος με κακή ψυχολογική διάθεση που απλά δεν έχει όρεξη για φαγητό. Τα άτομα με νευρική ανορεξία κατά βάθος νιώθουν ένα αίσθημα ακόρεστης πείνας που όμως υποχωρεί μπροστά στο φόβο της παχυσαρκίας.
Η νευρική ανορεξία είναι πάθηση που επηρεάζει κυρίως κορίτσια και νεαρές γυναίκες. Συνήθως η πάθηση αρχίζει κατά την εφηβική ηλικία.


Χαρακτηριστικά το κορίτσι ή η γυναίκα που υποφέρει έχει μικρό βάρος σώματος, δεν θέλει να έχει ένα κανονικό για το ύψος της βάρος, έχει μια εξαιρετικά μεγάλη φοβία του να γίνει παχουλή, πιστεύει ότι είναι παχουλή ακόμη και όταν είναι πολύ λεπτή και δεν έχει παρουσιάσει έμμηνο ρύση για τρεις συνεχόμενες περιόδους στις περιπτώσεις που ήδη η περίοδος έχει αρχίσει.Επιπρόσθετα αυτή που πάσχει μιλά συνεχώς για θέματα βάρους και φαγητού, δεν τρωει μπροστά σε άλλους, αποφεύγει τις κοινωνικές σχέσεις και συχνά η συμπεριφορά της χαρακτηρίζεται από αλλαγές της διάθεσης και κατάθλιψη.

Η υπερβολική μείωση του βάρους με μεγάλη ισχνότητα είναι πολύ συχνή. Οι ασθενείς προσπαθούν να το καλύψουν και παρά την ισχνότητά τους λένε ότι νιώθουν υπέρβαρες, ότι δεν είναι ελκυστικές, ότι αισθάνονται φοβισμένες και παγιδευμένες. Ασχολούνται συχνά με τη μέτρηση των θερμίδων, τυχαίνει να κάνουν εμετούς μετά από τα γεύματα και παίρνουν καθαρτικά ή διουρητικά. Η νευρική ανορεξία μπορεί να συνοδεύεται κάποτε με επεισόδια βουλιμίας κατά τα οποία οι ασθενείς αρχίζουν να τρωνε υπερβολικά και μετά κάνουν εμετό. Αισθάνονται στη συνέχεια ενοχές για την πράξη τους αυτή. Οι ασθενείς με την πάθηση αυτή, διακατέχονται από συνεχείς σκέψεις για τη σωματική τους εικόνα, για το βάρος τους, για το φαγητό και τις θερμίδες.

Έχουν περιγραφεί δύο τύποι νευρικής ανορεξίας. Στον ένα τύπο οι περιπτώσεις ανορεξίας χαρακτηρίζονται από στέρηση φαγητού (ανορεξία περιοριστικού τύπου). Στο δεύτερο τύπο, χαρακτηρίζονται από περιόδους στέρησης που εναλλάσσονται από επεισόδια βουλιμίας με υπερφαγία που ακολουθούνται όμως από προκλητούς εμετούς (ανορεξία περιοριστικού - βουλιμικού τύπου) .


Θεραπεία:

Αναφερθήκαμε προηγουμένως, ότι η νευρική ανορεξία είναι μια τόσο σοβαρή ασθένεια, η οποία επιβαρύνει σημαντικά την ψυχολογία της οικογένειας του νοσούντος.
Το πρώτο βήμα το οποίο θα πρέπει να προσεχθεί, είναι να υπάρξει η αποκατάσταση του σωματικού βάρους του ασθενούς τάχυστατα.
Το δέυτερο βήμα το οποίο θα πρέπει να δοθεί ως θεραπευτικό μέσο στον ασθενή αφού καλυφθεί επαρκώς το σωματικό βάρος του, θα είναι η κατάλληλη ψυχοθεραπεία ώστε να ανακτηθεί η ανεξαρτησία του ασθενούς και η πλήρης γνώση του προς την ανάπτυξη κρίσης.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι δεν έχει βρεθεί κάποια συγκεκριμένη αιτία η οποία έμμεσα ''αναγκάζει'' τον ασθενή να μην τρώει αλλά έχει εντοπισθεί στατιστικώς ότι τα άτομα με νευρική ανορεξία, πάσχουν απο έλλειψη σημαντικών νευροδιαβιβαστών ορμονών, όπως της σεροτονίνης, η οποία σε μειωμενα επίπέδα ή σε έλλειψη προκαλεί έντονο άγχος και εμφανίζει καταθλιπτικά γεγονότα. Το συμπέρασμα το οποίο εξάγεται, είναι ότι μια διατροφή προσεγμένη σε όλα τα διατροφικά στοιχεία θα προστατεύσει τον άνθρωπο απο την εμφάνιση τέτοιου είδους διαταραχών, αλλά και στην αντιμετώπιση αν προσεχθούν οι αναλογίες των τροφίμων οι οποίες θα δοθούν και συγκεκριμένα είδη τροφίμων τότε θα ανακτηθεί η υγεία τυ ασθενούς λείαν συντόμως.
Πιο συγκεκριμένα, σε διάφορες επιστημονικές μελέτες, η χορήγηση των Ω3-Ω6, απαραίτητων λιπαρών οξέων, αν και αποτελούν νωπό στάδιο, ενδεχομένως επιφέρουν σε όλες τις ομάδες των καταθλιπτικών ατόμων, συμπεριλαμβανομένων και των ασθενών με νευρική ανορεξία, σημαντικά οφέλη και ταχεία ανάρρωση. (Arvindakshan et al. 2003, Emsley et. al 2002, 2003, Horrobin 2003).
Κρέας, αβγά, κοτόπουλο, δημητριακά, διάφορα ψωμιά και τα πλείστα φυτικά έλαια είναι μεγάλες πηγές των ωμέγα-6 λιπαρών οξέων, ενώ τα ωμέγα- 3 λιπαρά οξέα ανευρίσκονται στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, κραμβέλαιο, λιναρόσποροι, καρύδια, σογιέλαια και τα ψάρια των ψυχρών υδάτων, όπως ο τόνος, σολομός και το σκουμπρί.
Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι ισχυράνευροπροστατευτικά, όπως έχει επισημανθεί από γάλους ερευνητές(Lauritzen et al 2000).
Τέλος,να αναφερθεί ότι τα Ω3 λιπαρά οξέα, περιορίζουν την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων, που είναι ένα αρχικό βήμα στη συσσώρευση των αιμοπεταλίων και έτσι πριορίζει τον κίνδυνο νόσου των στεφανιαίων (Park and Harris 2002). Περιορίζουν επίσης τις μεταγευματικές συγκεντρώσεις τριακυλγλυκερολης(τριγλυκερίδια, ΤG) (Park and Harris 2003). Επίσης είναι γνωστό, ότι βελτιώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη, στο μη ινσουλινοεξαρτώμενο σακχαρώδη διαβήτη (Kusunoki et al. 2003).

Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα αναστέλλουν τις πρωτεϊνικές κινάσες με τον ίδιο τρόπο, όπως τα αντιψυχωτικά, αντικαταθλιπτικά και αντισπασμωδικά (Mirnikjjoo et al 1002). Διορθώνουν την μεταβολική ανισορροπία με δύο τρόπους αποκαθιστώντας τη φυσιολογική νευροχημία του εγκεφάλου. Σ'αυτό το σημείο θα πρέπει να εξηγηθεί ένα φαινόμενο που ονομάζεται παράδοξο του λιπαρού οξέος του εγκεφάλου. Το παράδοξο υποδηλώνει ότι η συμπλήρωση με DHA δεν διορθώνει απαραιτήτως την ανεπάρκεια DHA, ενώ η συμπλήρωση με ΕΡΑ τη διορθώνει. Τα επωφελή αποτελέσματα του ΕΡΑ στον εγκέφαλο μπορεί επιπρόσθετα να βελτιωθούν παίρνοντας γάμμαλινολενικό οξύ (GLA),η φωσφατιδυλσερίνη, ο ψευδάργυρος, το μαγνήσιο, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, η καρνοσίνη και άλλα αντιοξειδωτικά ΕΙΚ.
Επισημαίνεται, ότι ως EPA. καλείται το
20:5] Εικοσα-πεντα-εν-οϊκό οξύ, το οποίο βρίσκεται σχεδόν αποκλειστικά στα ιχθυέλαια. Σολωμός, σαρδέλες, μπακαλιάρος θεωρούνται ως τροφές πλούσιες σε EPA. Διατροφικώς απαραίτητο. Πρόδρομη ένωση της προσταγλανδίνης-3, που αποτρέπει τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων. Ενω, ως DHA, καλείται το [22:6] Εικοσιδυα-εξα-εν-οϊκό οξύ , το οποίο βρίσκεται κυρίως στα ιχθυέλαια. Προϊόν μεταβολισμού του EPA. Πιθανολογείται ότι η απουσία του από τον οργανισμό του ανθρώπου συνδέεται με τη νόσο Alzheimer. Και τα δύο προαναφερθέντα στοιχεία μαζί με το 18:3 α-Λινολενικό οξύ, αποτελούν τα Ω-3, ενώ τα Ω-6 αποτελούνται απο το 18:2 α- Λινελαικό οξυ, 18:3 γ- Λινολενικό οξύ, 20:4 Αραχιδονικό οξύ.

Με τιμή.
Κριαράς Νικόλαος.
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος.



Βιβλιογραφία:

· Altered Brain Serotonin 5-HT1A Receptor Binding After Recovery From Anorexia Nervosa Measured by Positron Emission Tomography and [Carbonyl11C]WAY-100635 , Archives of General Psychiatry 2005;62:1032-1041, Σεπτέμβριος 2005.

· National Association of Anorexia Nervosa and Associated Disorders

· National Eating Disosrders Association

· American Psychiatric Association Work Group on Eating Disorders. Practice guideline for the treatment of patients with eating disorders (revision), American Journal of Psychiatry 2000; 157(1 Suppl): 1-39.

· McMurry J: "Οργανική Χημεία, τόμος ΙΙ. Βιομόρια: λιπίδια", Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, σ. 1345-1369.

· McMurry J: "Οργανική Χημεία, τόμος ΙΙ. Βιομόρια: λιπίδια. Χοληστερόλη και καρδιακές παθήσεις", Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, σ. 1371-1372.

· (α) Δημόπουλος ΚΑ, Αντωνοπούλου Σ: "Βασική Βιοχημεία", Αθήνα 2000, σ.187. (β) Δημόπουλος ΚΑ, Ανδρικόπουλος ΝΚ: "Διατροφή", Εκδ. Α. Μπιστικέας, Αθήνα, 1996: Παραδόσεις Διατροφής στο Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κεφάλαιο: "Ρόλος των Λιπαρών Υλών στη Διατροφή" (βλέπε και: http://www.chem.uoa.gr/courses/Undergraduate/Diatrofi/Post_Diatrofi.htm).

· Lipworth L, Martinez ME, Angell J, Hsieh CC, Trichopoulos D: "Olive oil and human cancer: An assessment of evidence", Prev. Med. 1997, 26:181-190.

· Allport S: "The Queen of Fats: Why omega-3s were removed from western diet and what we can do to replace them", University of California Press, Los Angeles, CA, 2006.

· Medlook (20/3/2002): "Μουρουνέλαιο: Ευεργετικές δράσεις για τις αρθρώσεις".

· Bang HO, Dyerberg J: "Lipid metabolism and ischemic heart disease in Greenland Eskimos", in: Draper H, ed. "Advances in Nutrition Research", Plenum Press, New York, 1980: 1-22.

· Wikipedia: Omega-6 fatty acids (http://en.wilipedia.org/wiki/Omega-6_fatty acid)

· University of Maryland Medical Center: "Omega-3 fatty acids" και ""Omega-6 fatty acids"

· Hu FB, Bronner L, Willett WC, et al.: "Fish and omega-3 fatty acid intake and risk of coronary heart disease in women", JAMA 287:1815-1821, 2002 [PubMed].

· Kang J: "Balance of Omega-6/Omega-3 essential fatty acids is important for health", In: Simopoulos AD, ed. "Nutrition and Fitness: Mental Health, Aging, and the Implementation of a Healthy Diet and Physical Activity Lifestyle", Karger, 2005, pp. 93-102.

· Breslow JL: "n-3 fatty acids and cardiovascular disease", Am. J. Clin. Nutr. 83 (Suppl. 6): 1477S-1482S, 2006 [PubMed].

· Schwalfenberg G: "Omega-3 fatty acids: beneficial role in cardiovascular health", Can. Fam. Physician 52:734-740, 2006 [PubMed].

· Kapoor R, Huang YS: "Gamma linoleic acid: an antiinflammatory omega-6 fatty acid", Curr. Pharm. Biotechnolo. 7:531-534, 2006 [PubMed].

· Center for Food Safety and Applied Nutrition, US Food and Drug Administration, Seafood Information and Resources (http://www.cfsan.fda.gov/seafood1.html (accessed January 2007).